نویسنده و پژوهشگر: حسین چراغیان بختیاری
 
قلعه خواجه قدیم

قلعه خواجه،دهکده ای در شمال استان خوزستان که به سبب مجاورت با رشته کوه‌های زاگرس نیمی از سال دارای آب و هوای معتدل کوهستانی و تابستانهای آن گرم و خشگ است.
در حومه قلعه خواجه، قلاع و کلات دیگری مانند قلعه بردی،دژ اسدخان ، کلات کل آبژدان، قلعه محمدحسین خان و  قلعه لیت وجود دارد که پیش از این مرکز زمامداری لر بزرگ و خوانین قدرتمند بختیاری بوده است. در دوران حکومت پهلوی قلعه زراس و شهرک گدار لندر محل انتظامات اندیکا بود.
بعدازانقلاب اسلامی در اوایل دهه شصت با احداث جاده ها و ساخت ساختمان جدید پاسگاه ژاندارمری و جهاد سازندگی مرکزیت به قلعه خواجه انتقال یافت.

گزارش کوتاه قلعه خواجه

"روستای قلعه خواجه در دامنه کوه اُدیو(اَو ده)،قرار دارد.حدود سی و پنج‌ خانوار و یکصدو شصت نفر جمعیت دارد  شغل آنها دامداری و کشاورزی است، نیمی عشایر کوچ روند که ییلاقشان در گوکان فریدن و بیرگان کوهرنگ است.اهالی قلعه خواجه از طایفه بامدی (بابا احمدی) و از شاخه هفت لنگ بختیاری محسوب می شوند کدخدایان فعلی این روستا آقایان آگودرز القاسی، آنصرالله ...(ناصریان)، آ داراب باقری و آنوروز نقدی پور  می باشند که مورد احترام مردم هستند.بافت روستا بصورت پراکنده و بسیار قدیمی است، ساختمان های آن از سنگ بدون ملات ساخته شده، مسیر منتهی به قلعه خواجه و چگارمون که از قلعه زراس میگذرد جاده  مناسب شوسه ندارد و فاقد آب بهداشتی،برق ،خانه بهداشت است وتنها وسیله نقلیه ایاب و ذهاب منطقه دو مینی بوس و دو وانت پیکاپ است. در وسط روستا یک چشمه آب شیرین وجود دارد که زنان روستا با مشگ آب شرب را به خانه می برند. در نزدیکی این چشمه بقایای برج و بارو قلعه ای مخروبه دیده می شود که به آن قلعه خواجه موگویی میگویند این قلعه تاریخی در محوطه‌ حیاط کل کریم نقدی پور است که حریم و عرصه آن مشخص نیست، در پایین دست این مجموعه سد قلعه خواجه واقع شده که از بالای برج نمای بسیار زیبایی را متصور است. در پایان لازم به ذکر است
بعد از دو روز گفتگو شورای اسلامی روستای قلعه خواجه برابر مقررات  تشکیل شد و آقایان  مرید نقدی پور، سهراب باقری وجمشید القاسی به عنوان اولین منتخبان مردم  به فرمانداری و ستاد مرکزی شوراها جهت صدور کارت شناسایی معرفی میگردند.(  پاییز ۱۳۶۲ ح- چ-  بختیاری)

تسمیه قلعه خواجه موگویی

قلعه به معنی دژ و حصار می باشد و خواجه به معنی آقا، سرور و دولتمند است برای واژه موگویی تعابیر زیادی بکار رفته که مهمترین آن مغویی (مغان) و مَه گویی، سخنور، سخن گوی است،بزرگان موگویی که با سلاطین صفویه و قاجار مراوده داشتند، لقب "خواجه و باجول" در پیشوند و پسوند نام آنها بکار رفته است و القاب دیگری دربختیاری مانند آ، کیخا،کاید،قاعد، ضرغام، خان ، سالار، سردار امیر،و القابی هم مانند نام مکان سکونت و نام شغل افراد هم متداول بود.

پیشینه اندیکا

دردوران صفویه(شاه عباس دوم) خواجه موگویی در پاچه شاه عباس، قلعه برون ، قلعه خواجه،دلی محمد حسین خان و تمام اندیکا مستقر بودند حیدر خان پدر اسدخان بهداروند در دژملکان و دورکی ها در دو ک تازه به سر می بردند آنها به سبب همجواری بر روی گذرگاهها و حدود چراهگاها(علف) همواره با یکدیگر در ستیز بودند،این اختلافات تا زمان جوانی جعفرقلی خان بهداروند و جود داشت ،در این کشاکش سالها قبل از سفر سر هنری لیارد ، در زمان محمد شاه قاجار حوالی پیرمحمود نجفقلی خان بهداروند به دست‌ موگویی ها کشته می شود خبر کشته شدن وی به برادرش جعفرقلی بهداروند که ایلخان وقت بود رسید و ایشان از متحدان خود،طوایف راکی در بخش ایوه و دورکی در دورک امداد خواست سپاهی گران تشکيل داد و از دو سوی سه بار به اندیکا حمله بردند، دفعه سوم  بر سپاه سهراب خان و ظهراب خان موگویی غلبه کردند و بی رحمانه از یکدیگر کشتار کردند سر انجام  در سردشت دزف‍ول‌ محلی که بنام  پل صلح کنان معروف است به خونخواهی نجفقلی خان و دیگر کشته ها تمام قصبات اندیکا تحت تصرف طوایف بهداروند، طوایف راکی و برخی از طوایف دورکی قرار گرفت.
بعد از کشته شدن جعفرقلی خان دورکی درجنگ فاجعه بار منار، با ایجاد صلح وسازش املاک بیشتری در اختیار کلبعلی خان و خاندان ایلخانی قرار گرفت و موگویی ها به شوشتر و دهستان موگویی نقل مکان کردند.
در پایان ضمن احترام به همه ی عزیزان تاکید می کنم که این مقال بر اساس روایات سینه به سینه نقل شده، گرچه تلخ اما مربوط به تاریخ و وقایع گذشته است،قوم محترم و با اصالت بختیاری از هفت لنگ و چهارلنگ و همه و همه امروزه ستونی استوار از یک پیکره اند که باید تمام تلاش خود را معطوف به اتحاد و برادری و آبادانی میهن عزیزمان ایران نمایند.

قلعه خواجه جدید

شهرستان اندیکا به مرکزیت شهر قلعه خواجه با سه بخش مرکزی ، آبژدان و چلو در سال ۱۳۸۵حیات خود را آغاز کرد، منوچهر علیرضایی اولین فرماندار و بخشدار آن بود امروزه بیشتر ادارات دولتی در قلعه خواجه مستقر هستند
برابر سرشماری ۱۳۹۵ شهر قلعه خواجه حدود ۴۰۰خانوار و ۲۵۰۰ نفرجمعیت دارد
جاهای دیدنی آن عبارتند از: تپه شهدا ، سد آب زالو، چاه ریته،چاه گرک کش، چشمه بهترخون تنگ بابااحمد و باغات انار و انجیر دوراب است.
شغل عمده اهالی اندیکا کشاورزی دیم و دامداری سنتی است که به علت کمی نزولات آسمانی و فقر مراتع و عدم استفاده از حق آبه مخازن سدهای منطقه، در آمدها کفاف مخارج و معیشت آنها را نمی دهد که نیازمند تلاش همه جانبه جوانان عزیز مطالبه گر است.......شادباشید

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: